Duże i małe zdrowie środowiskowe
dr Zbigniew Hałat, lekarz specjalista epidemiolog
redaktor naczelny czasopisma ruchu ochrony zdrowia
"ZAGROŻENIA ZDROWIA W POLSCE"
http://www.halat.pl/zdrowie.html
*********************************
skrót
artykułu zamieszczony w dzienniku
RZECZPOSPOLITA
21. listopada 2002r.
*********************************
W ramach prowadzonej przez ONZ oceny rozwoju cywilizacyjnego (Human Development Index) oczekiwana długość życia stawia Polskę na 49. pozycji spośród 162 krajów świata sklasyfikowanych w 2002 r. W klasyfikacji z roku 2001 nasz kraj zajmował pozycję 46. W zakresie długości życia ostatnie trzy dekady XX w. przyniosły Polsce upadek cywilizacyjny, gdyż z pozycji 27. w latach 1970-1975 spadła na miejsce 49. w latach 1995 - 2000. Pomimo niezłej pozycji wyjściowej Polska nie nadążała za dynamicznym przyrostem tego podstawowego wskaźnika rozwoju człowieka, obserwowanym w krajach znacznie uboższych. Z kolei według grupy Global Leaders for Tomorrow Environmental Task
Force z Columbia University, która na Światowe Forum Gospodarcze 2002 dostarczyła
drugi raport z prac nad Wskaźnikiem Zrównoważonego Rozwoju (Environmental
Sustainability Index, ESI), w zakresie dbałości o środowisko Polska zajmuje
pozycję 87 na 142 kraje sklasyfikowane (rok wcześniej była to pozycja 58.).
Tymczasem z doniesień Polskiej Agencji Prasowej wszystkim wiadomo, że
Czynniki szkodliwe z reguły występują w bardzo nikłych - niewykrywalnych ludzkimi zmysłami - stężeniach (natężeniach) w powietrzu, wodzie, glebie, materiałach budowlanych, żywności i napojach, kosmetykach, środkach chemii gospodarczej, zabawkach, tekstyliach i wielu, wielu innych elementach środowiska człowieka. Są przedmiotem stałego zainteresowania lekarzy, prawników, dziennikarzy, członków organizacji pozarządowych skupiających konsumentów, ekologów, osoby narażone na różne szkodliwości, cierpiące z ich powodu, a też i rodziny ofiar. Charakterystyczny jest tu efekt kuli śniegowej: dobry materiał o cechach dziennikarstwa dochodzeniowego wyzwala tak silne zachowania obronne wśród konsumentów, bądź mieszkańców, że pod ich naporem znikają z rynku niebezpieczne produkty, władze eliminują zagrożenia zdrowia społeczności lokalnej, a prawodawcy i wysocy urzędnicy oraz ich eksperci zabierają się do rzetelnej pracy, także w trosce o własną skórę. Z bólem trzeba przyznać, że warunkiem wstępnym ochrony naszych interesów, w tym zdrowotnych, jest dostęp do uczciwego wymiaru sprawiedliwości. Odpowiedzialność za zdrowie środowiskowe duże, dotyczące całej populacji, zwłaszcza jej najsłabszych grup - ludzi najmłodszych, najstarszych, najbardziej schorowanych - spoczywa w całości w rękach władz. Obserwowana w Polsce maniera przypisywania winy ludziom za to, że zachorowali, bo palili papierosy, pili alkohol i źle się odżywiali, dopiero wtedy znajdzie etyczne uzasadnienie, kiedy władze stworzą warunki, w których ktoś, kto nie pali, nie upija się i korzysta z diety śródziemnomorskiej nie ponosi ryzyka zachorowania, bo nie jest zmuszany do filtrowania swoimi płucami cudzego dymu, np. w koszarach czy na policji, narażany na zatrucie kieliszkiem alkoholu z legalnego obrotu, czy nawet szklanką wody wodociągowej. Właśnie na przykładzie wody do picia można wykazać indolencję władz, które dopiero pod naporem opinii publicznej podejmują czynności zmierzające do wyegzekwowania określonych prawem warunków sanitarnych. Jednak nabywcy wody rzadko mają okazję wykryć jej skażenie wzrokiem, smakiem, węchem, czy podejrzewać zagrożenie w zwiazku z pojawieniem się zachorowań, jak to ma miejsce w wyniku katastrof ekologicznych pod Bolesławcem, czy Skarżyskiem-Kamienną. Dopiero badania prowadzone w pełnym, uznanym przez epidemiologów za niezbędny, zakresie mogą uchronić ludzi przed truciznami najbardziej niebezpiecznymi, a przy tym wykrywalnymi na bardzo niskich poziomach. Nawet Komisja Europejska, odnosząc się do naszej wody do picia, stwierdza, że monitorowanie jej jakości w miejscu poboru z kranu wymaga rozszerzenia i że "trzeba zapewnić, iż wszystkie laboratoria będą w stanie dokonywać pomiarów w pełnym zakresie parametrów objętych dyrektywą dotyczącą wody do picia. Obecnie tak nie jest". Rzeczywiście, gdyby nie zbadanie wody na obecność TRI, do dzisiaj mieszkańcy Tarnowskich Gór nie wiedzieliby co płynie z ich kranów. W opublikowanym 9. października 2002r. dorocznym raporcie Komisji Europejskiej oceniającym postępy Polski w kierunku akcesji, znalazły się też inne mocne słowa określające niezdolność wypełnienia przez nasz kraj zobowiązań członkowskich. Np. w rozdziale dot. rolnictwa komisarze napisali, iż "nie został dokonany żaden postęp w celu wzmocnienia możliwości administracyjnych na rzecz egzekwowania prawa dot. planów awaryjnych, zdrowia i ochrony praw zwierząt oraz zdrowia publicznego" (str. 69. Raportu) Wobec narastającej u nas liczby ujawnionych przypadków gąbczastego zwyrodnienia mózgu bydła (BSE), złowieszczo brzmi zapis na stronie 70. raportu: "Biorąc pod uwagę wdrażanie dorobku prawnego Unii Europejskiej w zakresie badania padłych sztuk, system zbierania zwłok zwierząt musi być skuteczny. Największym problemem na tym polu jest utylizacja odpadów zwierzęcych. Żaden z działających zakładów utylizacyjnych nie wypełnia standardów Komisji Europejskiej. Projekt wprowadzenia systemu utylizacji odpadów zwierzęcych wysokiego ryzyka nie został jeszcze ukończony". Warto tu wspomnieć wprowadzony przed pięcioma laty zakaz importu wszelkich galaret, z wieprzową włącznie, i nieco późniejsze sławetne polowanie na gumę do żucia "Mamba" i zderzyć te wyczyny z niedawną informacją o tym, że obecnie - już po ujawnieniu czwartego, i to objawowego, przypadku BSE w Polsce - mięso co trzeciej sztuki bydła na rynku pochodzi z nielegalnego uboju. Stąd w pełni uzasadnione są obawy konsumentów, co do tego czy w sprzedaży są też materiały szczególnego ryzyka w postaci rozmaitych pasztetów, mielonego "mięsa", wyrobów garmażeryjnych, wędlin itp. Utajone (zatajane) zagrożenie ze strony prionów w produktach zwierzęcych prędzej czy później doczeka się dochodzenia prokuratorskiego, a rodziny ofiar będą domagać się od skarbu państwa odszkodowań., które w Wielkiej Brytanii sięgają ok. 700 000 złotych. Zagrożenie prionami, które są oporne na wszelkie dotępne metody unieszkodliwienia, spowodowało wstrzymanie w tym kraju zabiegów wycięcia migdałków, gdyż pojawiły się problemy ze sprzętem jednorazowego użytku, a nie chciano narażać pacjentów na przeniesienie na nich tą drogą prionów z bezobjawowych nosicieli. W Polsce "ilość wyciętych migdałków wzrosła niewspółmiernie", co dosłownie stwierdziła w dniu 10. października b. r. podczas debaty nad ustawą o ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia pani poseł profesor pediatra Maria Gajecka-Bożek (SLD-UP), przewodnicząca Sejmowej Komisji Zdrowia. Jaki będzie rozmiar strat w Polsce, skoro profesorowie weterynarii podtrzymują przekonanie, że do zakażenia bydła wystarczy, aby "krasula polizała koryto, z którego wcześniej paszą z mączką kostną były karmione np. kurczęta"? Kto i czyimi pieniędzmi w przyszłości zapłaci za obecną beczynność władz? A może by tak po nazwisku i sprawowanej funkcji prześledzić poczynania ministra rolnictwa zobowiązanego przez premiera od połowy bieżącego roku do wykonywania zadań w zakresie bezpieczeństwa żywności oraz ministra zdrowia, który ma koordynować działania w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa żywności, a którzy to ministrowie lekceważą choćby unijny nakaz eliminacji z łańcucha pokarmowego człowieka produktów zawierających kancero- i teratogenne dioksyny w ilości przekraczającej najwyższe dopuszczalne stężenie w gramie tłuszczu produktów spożywczych na poziomie od 0,75 pg WHO-PCDD/F-TEQ dla oleju roślinnego do 6 pg WHO-PCDD/F-TEQ dla wątroby, a w kilogramie paszy na poziomie od 0,75 ng WHO-PCDD/F-TEQ dla pasz roślinnych do 6 ng WHO-PCDD/F-TEQ dla olejów rybich. W powyższej sprawie Stowarzyszenie Ochrony Zdrowia Konsumentów skierowało w dniu 16. sierpnia 2002r. wystąpienie do pana premiera Leszka Millera, nie uzyskując żadnej odpowiedzi, co zresztą dopełnia obrazu. Odpowiedzi na swoje wieloletnie intensywne wysiłki wokół zainteresowania władz niewyobrażalnym zagrożeniem zdrowia Polaków ze strony rakotwórczego azbestu doczekała się red. Krystyna Forowicz, wybitna dziennikarka-ekolog z "Rzeczpospolitej". Oto Ministerstwo Gospodarki ogłosiło przygotowanie programu usunięcia 16 mln ton azbestu w ciągu ... 30 lat za... 48 miliardów złotych do zapłacenia niemal w całości przez... właścicieli obiektów mieszkaniowych, w których znajduje się 85% zasobów azbestu. Dopiero po 30 latach mają powstać wszystkie zaplanowane 84 składowiska azbestu, co przy obecnych 8 spowoduje praktycznie równomierne wysokie skażenie całej Polski niebezpiecznymi odpadami zrzucanymi chyłkiem w lasach, wyrobiskach, czy na poboczu dróg, a nawet wykorzystywanymi do utwardzania dróg, ścieżek i podwórek. W USA szacuje się, że z powodu 30 mln ton azbestu narażonych na zachorowanie było 8 milionów Amerykanów, wśród których po dziesiątkach lat (20-30) pojawia się obecnie ok. 3000 przypadków raka rocznie. Ponieważ argumenty natury humanitarnej nie znajdują uznania wśród decydentów, należy zapytać o międzynarodową konkurencyjność powstałych w powyższych warunkach produktów czy usług, choćby turystycznych. Interesujący też będzie sposób przekonywania do poszerzenia Unii Europejskiej obywateli tych krajów członkowskich, którzy w październiku 2002r. wykazują do tego pomysłu wyraźną niechęć (47% przeciwników poszerzenia we Francji, po 36% w Niemczech i Austrii i 35% w Wielkiej Brytanii, przy 38% zwolenników w Wielkiej Brytanii, 40% - we Francji, 43% - w Niemczech i 45% - w Austrii). W tej sytuacji musimy szczególnie zadbać o zdrowie środowiskowe małe,
t .j. ograniczone do nas samych i naszych najbliższych. Do najprostszych
rozwiązań należy założenie skutecznego filtra doczyszczającego wodę z kranu,
choć wyboru dostawcy należy dokonywać z wielką ostrożnością z uwagi na
legiony oszustów w tej branży. Gorzej z powietrzem wewnątrz pomieszczeń
- wśród produktów spalania rozmaitych paliw wykorzystywanych w domu są
i wyzwalające ataki astmy tlenki azotu i podstępna trucizna mózgu, jaką
jest tlenek węgla. Narastające koszty ciepła zmuszają do uszczelniania
okien, drzwi i rzadkiego wietrzenia pomieszczeń. Tworzą się swoiste komory
gazowe, gdzie obok gazów powstałych w wyniku spalania, uwalniających się
z farb i lakierów, pojawia się choćby wysokie stężenie chloroformu pochodzącego
z kranowej wody dezynfekowanej chlorem, formaldehyd z mebli, wykładzin
i dywanów. Wzrost wilgotności względnej (ponad 45% - 50% przy 20°C - 26°C)
prowadzi do gwałtownego rozwoju roztoczy i pleśni, które wraz z silnymi
alergenami roślin egzotycznych i chemii ogrodniczej, naskórka i włosów
domowników, sierści i karmy zwierząt domowych stanowią główny czynnik wyzwalający
ataki chorób alergicznych. Na wielu obszarach, np. w rejonie Sudetów, dochodzi
jeszcze do wnikania rakotwórczego radonu przez niezalepione szczeliny w
płycie naziemnej. Stąd obok starannego sprzątania i zmywania podłóg, należy
tak zorganizować pobyt w pomieszczeniach, aby były one jak najczęściej
wietrzone. Bywa jednak, że osoby wrażliwe, cierpiące na podrażnienie spojówek,
nieżyt nosa, zapalenie błony śluzowej nosa i zatok, skurcz oskrzeli, doznają
szczególnie silnego zaostrzenia objawów dopiero po wyjściu z domu. Pomijając
przypadki pyłkowicy, głównym winowajcą jest tu ozon - trójatomowa cząsteczka
tlenu powstała pod wpływem światła słonecznego z produktów spalania (tlenki
azotu i węglowodory). W tej sytuacji jedynym praktycznym wyjściem jest
sięgnięcie po leki antyhistaminowe. Wybór jednego spośród najbardziej skutecznych
i nie przeszkadzających w nauce lub prowadzeniu samochodu leków antyhistaminowych
drugiej generacji (akrywastyna, azelastyna, cetyryzyna, ebastyna, feksofenadyna,
loratadyna) powala opanować również niezwykle dokuczliwe wysiewy pokrzywki
przewlekłej opartej o mechanizmy alergicznej i niealergicznej (10%) nadwrażliwości
na składniki żywności i napojów, zwłaszcza barwniki i konserwanty. Wobec
licznych bezkarnych fałszerstw w zakresie deklarowanego składu żywności,
napojów, kosmetyków, środków chemii gospodarczej i in. osoby nadwrażliwe
są stale narażone na przykre niespodzianki, a przy tym padają ofiarą powszechnego
nadużywania agresywnych substancji zapachowych ("odświeżacze" powietrza,
perfumy, napachnione środki chemii gospodarczej).
|
VII KRAJOWA KONFERENCJA NAUKOWA
POZYCJA CZŁOWIEKA W EKOSYSTEMIE
WSPÓŁODPOWIEDZIALNOŚĆ
ZA ZMNIEJSZANIE RYZYKA
Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Polskie Towarzystwo
Medycyny Środowiskowej
KRAKÓW, 7-9 października 2005
Program:
7 października
Sesja wprowadzająca
Przewodniczący: Prof. K. Marek
Prof. Z. Rudkowski
A danger from chemical environment created by human
being. - Prof. Roberto Ronchetti, Prof. Maria Pia Villa,
Universita „La Sapienza”, Ospedale Sant Andrea, Rzym
Perspektywy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przed
zagrożeniami chemicznymi w środowisku pracy
Prof. Danuta Koradecka
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut
Badawczy, Warszawa
15:00 – 16:00 lunch i czas na zapoznanie się z plakatami
(szczególnie sesji 1)
16:00 – 17:30 Sesja 1. Sposoby oceny wpływu środowiska
na organizm
Przewodniczący: Prof. D. Koradecka
Prof. A. Kochańska-Dziurowicz
Prof. J. Pach
1.1. Ocena populacyjnych wskaźników jakości środowiska
w oparciu o modele wielokryterialnej analizy statystycznej
Zwoździak J, Oborska-Kumaszyńska D
1.2. Łożyskowe wskaźniki stanu środowiska naturalnego
mieszkańców Polski południowej Zadrożna M, Zamorska L, Żołnierek
LM, Nowak B, Niweliński J
1.3. Zastosowanie testu wymian chromatyd siostrzanych
do oceny genotoksycznego działania tlenku węgla
Guratowska M, Pach D
1.4. Mikrojądra jako markery mutagenezy u osób, które
uległy zatruciu tlenkiem węgla
Kubik B, Kamenczak A, Schmager J
1.5. Ocena stężenia jodu w moczu u noworodków
Kochańska-Dziurowicz A, Kowalik B, Stanjek A
plakaty
P 1.1. Poziom chromu w moczu u populacji z Makroregionu
Polski Południowo-Wschodniej – badania wstępne
Bałajewicz M, M. Krośniak M, Morawska A, Wojtanowska-Krośniak
A, Pietrzyk J, Huzior-Bałajewicz A
P 1.2. Jakość powietrza atmosferycznego a frekwencja
dzieci klas II I III szkół podstawowych dzielnicy Krakowa-Śródmieście
Helbin J, Kolarzyk E, Jaglarz M
P 1.3. Wpływ preinkubacji na wykrywalność mutagennych
zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego frakcji pm10 bakteryjnym testem
Amesa
Karpińska-Smulikowska J, Piekarska K
P 1.4. Zastosowanie zintegrowanych czujników przyśpieszenia
do oceny stanu układu utrzymywania równowagi pacjenta
Kidoń Z, Pietraszek S
P 1.5. Przydatność włosów dzieci do oceny stanu środowiska
przyrodniczego na terenie górnośląskiego okręgu przemysłowego
Kwapuliński J, Loska K, Rochel R, Paukszto A, Jakubowska
J, Wilk P
P 1.6. Wskaźnik proliferacji (PCNA) w trofoblaście kosmków
łożyskowych w aspekcie środowiskowym
Nowak B, Zadrożna M, Żołnierek M
17:30 – 18:15 Sesja 2, cz. I. Ocena wpływu zagrożeń
związanych z wodą
Przewodniczący: Dr hab. T.M. Traczewska
Dr Z. Hałat
Dr N.M. Stojek
Referaty wprowadzające:
Woda jako problem zdrowia publicznego
w Polsce na tle Europy
Dr Zbigniew Hałat
Instytut Wody, Warszawa
Zagrożenia systemu zaopatrzenia w wodę oraz
sposoby przeciwdziałania
Dr inż. Tadeusz Bochnia
Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji
S.A. w Krakowie
* * *
8 października
09:00 – 09:30 czas na zapoznanie się z plakatami (szczególnie
sesji 2 i 3)
09:30 – 10:15 Sesja 2, cz. II. Ocena wpływu zagrożeń
związanych z wodą
Przewodniczący: Dr hab. T.M. Traczewska
Dr Z. Hałat
Dr N.M. Stojek
2.1. Możliwość oceny jakości zdrowotnej wody do picia
dezynfekowanej chlorem
Traczewska TM, Trusz A
2.2. Zmiany stopnia bakteriologicznego zanieczyszczenia
wód morskich
w rejonie zrzutu ścieków oczyszczonych z oczyszczalni
„Gdańsk – Wschód” kolektorem podwodnym
Bartoszewicz M, Michalska M, Szumilas T, Nowacki J
2.3. Stan sanitarny kąpielisk nad Zatoką Gdańską administrowanych
przez Gminę Miasta Sopotu w latach 1996 – 2004
Michalska M, Bartoszewicz M, Szumilas T, Nowacki J
plakaty
P 2.1. Bakteriologiczne badania wody pitnej pochodzącej
z różnych źródeł w środowisku wiejskim, w zakresie
wybranych
Gram-ujemnych bakterii
Stojek NM
10:15 – 11:30 Sesja 3. Ocena wpływu zagrożeń związanych
z powietrzem
Przewodniczący: Prof. E. Rokita
Dr K. Pisiewicz
Dr P. Konarski
Referat wprowadzający:
Zagrożenia dla zdrowia przez powietrze - aktualizacja
zagadnienia
Prof. Janusz Hałuszka
Zakład Zdrowia i Środowiska Collegium Medicum UJ
3.1. Kompleksowa ocena zagrożeń zdrowia spowodowanych
emisją zanieczyszczeń do atmosfery
Kołwzan B, Jadczyk P, Adamiak W, Czarny A
3.2. Zależność dobowej umieralności od średniodobowych
stężeń zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego w Aglomeracji Katowickiej
Kowalska M, Hubicki L, Zejda J.E
plakaty
P 3.1. Porównanie morfologii i struktury pyłowych zanieczyszczeń
powietrza w mieście i na wsi przeprowadzone metodami spektrometrii
mas SIMS i SSMS
Konarski P, Hałuszka J, Ćwil M, Kaczorek K, Pisiewicz
K
P 3.2. Zawartość metali ciężkich w opadzie kierunkowym
pyłu na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego
Paukszto A, Kwapuliński J, Rochel R, Mierosławski J,
Forczyńska A, Gorol J,
Jakubowska J
11:30 – 12:00 przerwa kawowa i czas na zapoznanie się z plakatami (szczególnie sesji 4)
12:00 – 13:00 Sesja 4. Współzależności przemysł – środowisko
Przewodniczący: Prof. J. Kwapuliński
Prof. A. Pająk
Mgr inż. K. Ebro-Prokesz
Referat wprowadzający:
The ways of meeting future EU's SO2, NOx and dust emission
targets
by Polish energy sector while keeping the environmental,
social
and economical equilibrium
Prof. Louis Jestin EDF Polska
Mgr inż. Artur Wyrwa Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków
4.1. Specjacyjne formy występowania Cd, Cr, Cu, Ni, Mn,
Zn, Fe w zasięgu oddziaływania emisji transgranicznej na przykładzie Wisły
Kowol J, Kwapuliński J, Gromulska E
plakaty
P 4.1. Zastosowanie analizy clusterowej do oceny współwystępowania
pierwiastków w krwi dzieci zamieszkujących rejony oddziaływania zakładu
przetwórstwa rud metali kolorowych
Bogunia M, Kwapuliński J, Frydrych J, Winiarska H,
Jakubowska J, Szołtysik E
P 4.2. Współwystępowanie Pb, Cd, Mn w krwi 10 letnich
dzieci zamieszkujących tereny oddziaływania emisji przemysłowej pochodzącej
z zakładu przetwórstwa rud kolorowych
Bogunia M, Kwapuliński J, Winiarska H, Słota P,
Bogunia E, Szołtysik E
P 4.3. Porównanie zawartości Mn i Fe w naczyniach tętniczych
i głowach kości udowej z terenów uprzemysłowionych
Brodziak-Dopierała B, Nogaj E, Kwapuliński J
P 4.4. Wpływ pirenu i benzo(a)antracenu na aktywność
GST w układzie pozaustrojowym
Gawlik M
P 4.5. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne jako
prooksydanty
Gawlik M
P 4.6. Ocena stanu środowiska glebowo-gruntowego wybranych
terenów poddanych antropopresji przemysłowej
Sadowski T, Drobek L, Krzanek M, Głogowska A, Czuba Z
13:00 – 14:00 przerwa obiadowa i czas na zapoznanie się
z plakatami
(szczególnie sesji 5)
14:00 – 16:00 Sesja 5. Etiologia środowiskowa zaburzeń
stanu zdrowia
Przewodniczący: Prof. J. Pach
Prof. T. Kozielec
Dr D. Jarosińska
Referat wprowadzający:
Uszkodzenia narządowe jako wynik działania toksycznych
czynników środowiskowych
Prof. Janusz Pach, Dr Dorota Targosz
Katedra Toksykologii Klinicznej i Środowiskowej Collegium
Medicum UJ
5.1. Środowiskowe zagrożenia modelujące zdrowie mieszkańców
Szczecina
Olszowski T , Walczak A, Szych Z, Durka W
5.2. Gospodarka lipidowa u dzieci a wybrane czynniki
środowiskowe
Sakowska-Maliszewska I, Muszyńska-Graca M, Dąbkowska
B, Jarosińska D
5.3. Materiały do izolacji cieplnej budynków w aspekcie
ochrony środowiska i zdrowia
Łubkowska J
5.4. Walory środowiska naturalnego a zdrowie człowieka.
Kolarzyk E, Helbin J
plakaty
P 5.1. Zdrowie i środowisko w wybranych modelach determinant
zdrowia
Balcerzak B
P 5.2. Ocena skuteczności aktualnego programu profilaktyki
jodowej
w świetle zagrożeń środowiskowych wynikających z niedoboru
jodu
Brodowski J, Kozielec T, Karakiewicz B
P 5.3. Porównanie wpływu ?1-adrenolityków na drożność
oskrzeli u palaczy i osób niepalących
Ścibor M, Hałuszka J
P 5.4. Chorobowość populacji dorosłych wybranej miejscowości
uzdrowiskowej na Lubelszczyźnie
Wójcik A, Kazanowska E, Borzęcki A, Brzeski Z
P 5.5. Analiza zachorowalności na czerniaka złośliwego
w populacji mieszkańców województwa śląskiego
Juszko-Piekut M, Wołosza Z, Moździerz A
P 5.6. Wpływ skojarzonego działania czynników środowiskowych
na występowanie raka płuca w populacji mieszkańców Górnego Śląska
Juszko-Piekut M, Kołosza Z
P 5.7. Analiza porównawcza wartości wskaźnika masy ciała
i wieku wystąpienia menopauzy jako czynników ryzyka rozwoju osteoporozy
pomenopauzalnej u kobiet zamieszkałych w środowisku miejskim
oraz wiejskim
Banaś T, Malinowska-Cieślik M, Banaś B
16:00 – 16:30 przerwa kawowa i czas na zapoznanie się
z plakatami
(szczególnie sesji 6 i 7)
16:30 – 18:00 Sesja 6: Szczególne oddziaływanie środowiska
wiejskiego
Przewodniczący: Prof. J. Zagórski
Dr hab. L. Solecki
Dr A. Góra
Referat wprowadzający:
Wpływ rolniczego środowiska pracy i życia na stan zdrowia
ludności wiejskiej
Prof. Jerzy Zagórski,
Instytut Medycyny Wsi, Lublin
6.1. Ocena narażenia rolników na czynniki biologiczne
występujące w pyle organicznym podczas wykonywania prac przy uprawie ziół
Skórska C, Sitkowska J, Krysińska-Traczyk E, Dutkiewicz
J
6.2. Ocena stanu rolniczego środowiska pracy zanieczyszczonego
grzybami pleśniowymi i ich metabolitami
Krysińska-Traczyk E, Perkowski J, Dutkiewicz J, Cholewa
G
6.3. Hałas w środowisku pracy rolnika indywidualnego
– ryzyko zawodowego uszkodzenia słuchu
Solecki L
plakaty
P 6.1. Ocena zagrożeń zdrowotnych wynikających z obecności
azotanów
i azotynów w różnych grupach żywności na terenie okręgu
katowickiego
Sadowski T, Głogowska A, Lipa J, Grygierczyk E, Król
W
P 6.2. Stan zdrowia wybranych populacji ze środowiska
wiejskiego o zróżnicowanym stopniu zanieczyszczenia w ocenie poziomu kwasu
delta-aminolewulinowego
Wójcik A, Borzęcki A, Brzeski Z, Wilgat E, Czapka I
18:00 – 18:45 Sesja 7. Środowisko a choroby
alergiczne. Immunologia
Przewodniczący: Prof. K. Pawlas,
Prof. J. Hałuszka
Dr M. Ścibor
7.1. Atopia i alergia na zwierzęta u dzieci w wieku szkolnym
Jaźwiec-Kanyion B, Pawlas K
7.2. Ryzyko alergicznych chorób układu oddechowego u
rolników plantatorów ziół i pracowników przetwórstwa zielarskiego
Góra A, Skórska C, Mackiewicz B, Golec M, Dutkiewicz
J
plakaty
P 7.1. Częstość występowania chorób i objawów ze strony
układu oddechowego, w tym astmy, u dzieci zamieszkałych w Żywcu
Kaszyca MA, Wypych A
P 7.2. Częstość chorób alergicznych stwierdzanych u dzieci
i młodzieży oraz osób dorosłych w poszczególnych powiatach województwa
małopolskiego w 2004 roku
Kolarzyk E, Helbin J
P 7.3. Wpływ czynników środowiskowych na częstość występowania
zjawisk apoptozy w łożyskach ludzkich
Zadrożna M, Nowak B, Michoń M, Żołnierek M
9 października
08:30 – 09:00 czas na zapoznanie się z plakatami (szczególnie sesji 8)
09:00 – 10:30 Sesja 8: Środowisko psychospołeczne
Przewodniczący: Prof. H. Langauer-Lewowicka
Dr M. Malinowska-Cieślik
Dr hab. E. Kolarzyk
8.1. Czy na nasze zachowania mają wpływ samolubne geny
Satora L
8.2. Uwarunkowania funkcjonowania dziecka w zakresie
wybranych sfer ontogenezy
Nowak-Starz G, Cieśla E, Kopik A
8.3. Środowisko mieszkalne a poziom agresji i skłonność
do depresji młodzieży dorastającej w małym mieście
Rosochacka W
8.4. Wpływ czynników środowiskowych i społeczno–rodzinnych
na podejmowanie prób samobójczych przez chorych
na padaczkę
Miller K, Kłopotowski J, Kłopotowski T, Rościszewska
D
8.5. Czynniki ryzyka chorób układu krążenia i chorób
nowotworowych
w prasie lokalnej na przykładzie Gazety Krakowskiej,
Gazety Współczesnej, Głosu Wielkopolskiego i Dziennika Wschodniego
Bartuś S, Szpak A
plakaty
P 8.1. Wsparcie środowiskowe i styl życia lekarzy (badanie
pilotowe)
Gębska-Kuczerowska A, Car J, Wysocki MJ, Gajewska M
P 8.2. Jakość usług w placówkach szpitalnych oceniana
przez pacjentów (badanie pilotowe)
Miller M, Car J, Gębska-Kuczerowska A, Targowski M
P 8.3. Jakość usług w placówkach POZ oceniana przez pacjentów
(badanie pilotowe)
Miller M, Car J, Gębska-Kuczerowska A, Targowski M
P 8.4. Jakość usług w placówkach specjalistycznej opieki
zdrowotnej oceniana przez pacjentów (badanie pilotowe)
Miller M, Gębska-Kuczerowska A, Car J, Targowski M
10:30 – 11:00 przerwa kawowa i czas na zapoznanie się z plakatami (szczególnie sesji 9)
11:00 – 12:00 Sesja 9: Uzależnienia - epidemiologia i
prewencja
Przewodniczący: Prof. W. Sodolski
Dr Z. Brzeski
Dr J. Pokorski
9.1. Promocja zdrowia: Kształcenie farmaceutów z zakresu
prowadzenia walki z nałogiem palenia tytoniu
Panas M, Brandys J
9.2. Czynna ekspozycja na dym tytoniowy wśród uczniów
łódzkich gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych
Dziuda-Gorzkowska M, Topola J, Grzybowski A
9.3. Środowiskowe uwarunkowania uzależnień w materiale
ostrych zatruć Oddziału Toksykologii Kliniki IMW w Lublinie
Sodolski W, Brzeski Z
plakaty
P 9.1. Wpływ spożywania alkoholu na stężenie selenu
i całkowity potencjał antyoksydacyjny osocza u zdrowych osób
Luty-Frąckiewicz A, Markiewicz-Górka I, Januszewska L
P 9.2. Czynniki warunkujące bierną inhalację dymem tytoniowym
wśród młodzieży łódzkich szkół ponadpodstawowych
Dziuda-Gorzkowska M, Topola J, Grzybowski A
P 9.3. Palenie tytoniu i picie alkoholu przez młodzież
gimnazjalną
a społeczne czynniki ryzyka występujące w rodzinie
Urban E, Gajewska M
P 9.4. Pozytywne oznaczenia paracetamolu w materiale
laboratorium toksykologicznego Kliniki Toksykologii CM UJ, analiza trendów
Jenner B, Gomółka E
12:00 – 12:30 Ogłoszenie listy wyróżnionych plakatów
Prof. K. Marek
Podsumowanie obrad
Prof. Z. Rudkowski
CZASOPISMO RUCHU OCHRONY ZDROWIA AKTUALIZOWANA WERSJA ELEKTRONICZNA |
|
![]() |
![]() |
ALFABETYCZNY
SPIS ZAWARTOŚCI
STRON INTERNETOWYCH DOMENY HALAT.PL
DOTYCZĄCYCH OCHRONY ZDROWIA