Minister Wojciech Olejniczak
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa

Minister Czesław Śleziak
Ministerstwo Środowiska,
Ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa

Szanowny Panie,

Prosimy o ustosunkowanie się do zarzutów przedstawionych w artykule z dziennika „The Guardian”, z dnia 14 lutego 2004, pt. „UE spieszy się udaremnić przepływ żywności genetycznie modyfikowanej z Europy Środkowej – Biotechnologiczne koncerny oskarżone o posłużenie się nowymi krajami członkowskimi jako koniem trojańskim.”
(http://www.guardian.co.uk/gmdebate/Story/0,2763,1147866,00.html)
oraz odpowiedzi na poniższe pytania:

1. Od kiedy w Polsce uprawiana jest żywność genetycznie zmodyfikowana? Jaka? Gdzie? W jakich ilościach?

2. Dlaczego społeczeństwo polskie (zarówno konsumenci jak i rolnicy) nie zostali (i nie są ) o tym informowani? 

3. Dlaczego Pan nie prowadzi  kampanii informacyjno-edukacyjnej poświęconej zagrożeniom związanym z produkcją i konsumpcją żywności GM? Kiedy Pan taką kampanię rozpocznie? Kto będzie ją realizował?

4. Jakie firmy biotechnologiczne legalnie rozprowadzają w Polsce swoje nasiona? Jakie nasiona i w jakiej ilości? Gdzie?

5. Od kiedy, gdzie i w jakiej ilości uprawia się w Polsce soję i kukurydzę GM?

6. Jak się sprawdza w Polsce, czy w uprawach i nasionach własnych i importowanych nie znajdują się organizmy GM, skoro w Polsce nie ma odpowiednich laboratoriów?

7. Skąd polscy rolnicy mogą wiedzieć, że ziarna zbóż, czy też innych roślin nie są genetycznie zmodyfikowane skoro nikt ich o tym nie informuje i w Polsce nie ma odpowiednich laboratoriów ?

8. Kto będzie płacił polskim rolnikom odszkodowania za pola zanieczyszczone uprawami GMO, skoro nikt ich nie poinformował, że ziarna, które posiali, są genetycznie zmodyfikowane?

9. Kto sprawdza, czy nasiona zbóż, soi i kukurydzy, wysiewane w Polsce, nie są genetycznie zmodyfikowane?

10. Kiedy w Polsce powstaną laboratoria kontrolne? Gdzie ? Ile?

11. Jeśli zarzuty zawarte w artykule nie są prawdziwe, co Pan zrobi aby przekonać społeczeństwa obecnej UE (bardzo krytycznie nastawione do GMO!), że informacje zawarte w artykule są nieprawdziwe. Istnieje bowiem poważne zagrożenie, iż konsumenci obecnej „15” nie będą chcieli kupować produktów od polskich rolników, nie mając pewności, że są genetycznie czyste.

12.  Co Pan robi, aby uczynić z Polski kraj nieskażony i wolny od GMO?
Prosimy o przesłanie odpowiedzi do wszystkich poniżej podpisanych organizacji.
Załączamy poniżej robocze tłumaczenie fragmentów wspomnianego artykułu, na podstawie którego zadaliśmy pytania.

Z poważaniem, 

ICPPC – International Coalition to Protect the Polish Countrysiede, Międzynarodowa Koalicja dla Ochrony Polskiej Wsi, 34-146 Stryszów 156, tel./fax.: 033/ 8797 114, e-mail: biuro@icppc.pl

Towarzystwo na Rzecz Ochrony Przyrody, al. Słowackiego 17a/408 31-159 Kraków, tel/fax -12/ 427 22 52, e-mail: tnrop@poczta.wp.pl

Instytut Spraw Obywatelskich, Institute of Citizens' Matters, ul. Próchnika 1/301, 90-408 Łódź, telefon/fax (42) 630-17-49, e-mail: gorski@obywatel.org.pl

Redakcja „Magazynu OBYWATEL”, ul. Próchnika 1/301, 90-408 Łódź, tel./faks: (042) 630-17-49, e-mail redakcji: okraska@obywatel.org.pl

Obywatelski Ruch Ekologiczny, ul. Próchnika 1/301 90-408 Łódź, tel/fax 0 42 630 17 49 e-mail: ore@ore.most.org.pl

Towarzystwo Obrony Przyrody OSTOJA, Metalowców 6/20, 39-432 Gorzyce, e-mail: ptasznikstrasznik@o2.pl

Polskie Stowarzyszenie Chrześcijańskich Przedsiębiorców, 31-501 Kraków, ul. Kopernika 30, e-mail: mc@dr.pl

Sekcja Rolnictwa Ekologicznego i Agroekoturystyki "SIEWCA", Akademia Rolnicza we Wrocławiu, ul.Norwida 25, 50-375 Wrocław, e-mail: sniady@ozi.ar.wroc.pl

Obywatelski Ruch Ekologiczny, ul. Prochnika 1, 90-408 Łódź, 
e-mail: agnieszka@aseed.antenna.nl

ECEAT-POLAND, Bukówka 71, 58-420 Lubawka, tel/fax  075 74 11 395, 
e-mail: info@poland.eceat.org

"Pomoc Ludziom i Zwierzętom", Ruch Społeczno-Ekologiczny, 60-665 Poznań, ul. Lazurowa 14/74, tel. kom. 0 504 609 797, e-mail: j.duszynski@rsepliz.most.org.pl
Slow Food Polska, ul. Armii Krajowej 7/186, 30-150 Kraków, tel/fax 012 - 626 03 38, e-mail: poczta@slowfood.pl

Ogólnopolskie Stowarzyszenie Ochrony Zdrowia Konsumentów

Ekospotkania Warszawa, Adres do korespondencji: Al. KEN 36/260, 02-793 Warszawa, e-mail: ekospotkania@op.pl

Stowarzyszenie na Rzecz Integracji Osób Niepełnosprawnych, 43-502   BRONÓW, Ul. Międzyrzecka 15, Tel.: 032 - 21 404 48, e-mail : stonarion@wp.pl

Stowarzyszenie Ekologiczno - Kulturalne "Wspólna Ziemia", ul. Bydgoska 12a/7, Pawłówko, 89 - 600 Chojnice, kom. 608 749 554, e-mail: szerszun@o2.pl

Stowarzyszenie PNRWI – „Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot”, 43-360 Bystra, ul. Jasna 17, tel:  33/818-31-53,  e-mail: biuro@pracownia.org.pl

Federacja Zielonych - Grupa Krakowska, ul. Czysta 17/4 (I p.), 31-121 Kraków, tel.: 012/631 57 30; fax: 012/631 57 31 w.104, e -mail: krakow@fz.most.org.pl 

Stowarzyszenie Ekologiczno - Kulturalne "Wspólna Ziemia", ul. Bydgoska 12a/7, Pawłówko, 89 - 600 Chojnice, kom. 608 749 554, e-mail: szerszun@o2.pl

Młodzież Wszechpolska Powiatu Tureckiego, 62-700 Turek, 62-700 Dobra, ul. Sienkiewicza 2; e-mail: wszechpolacy@turek.lm.pl

Stronnictwo Narodowe Powiatu Tureckiego, 62-700 Turek, Kaczki Średnie 69; tel. (063) 289-22-97; askaczki@poczta.onet.pl

Stowarzyszenie Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi EKOLAND, Przysiek koło Torunia, 81-134 Zła Wieś Wielka, e-mail: biobabalscy@poczta.onet.pl

Stowarzyszenie ATTAC - Obywatelska Inicjatywa Opodatkowania Obrotu Kapitalowego, ul. Wojewodzka 24/1,  81-437 Gdynia, Adres biura - sekretariatu (wszelka korespondencja), ATTAC, skr. poczt. 67, 25-953 Kielce 12, tel./fax: 041 - 344 71 34, e-mail: koordynacja@attac.pl

Unia Konsumentów Polskich, 30-134 Kraków, ul. Sewera 4, tel. 012/636 4620, fax. 12/269 0870 
 
 

„UE spieszy się udaremnić przepływ żywności genetycznie zmodyfikowanej z Europy Środkowej –  Biotechnologiczne koncerny oskarżone o posłużenie się nowymi krajami członkowskimi jako koniem trojańskim.” (http://www.guardian.co.uk/gmdebate/Story/0,2763,1147866,00.html)
Paul Brown, korespondent d/s ochrony środowiska
The Guardian, Sobota 14 lutego 2004 r.
Jak dowiedział się The Guardian, UE walczy z czasem, aby zablokować napływ żywności genetycznie zmodyfikowanej do Europy zachodniej po rozszerzeniu wspólnoty, które nastąpi 1 maja. W niektórych z 10 nowych krajów członkowskich od pewnego czasu uprawia się rośliny zmodyfikowane genetycznie a ostatnie badania wykazały, że mechanizmy kontroli ich rozprzestrzenienia są nieskuteczne lub w ogóle nie istnieją.
W Polsce, największym kraju rolniczym w Europie Środkowej, gdzie żywność zmodyfikowana genetycznie jest uprawiana od kilku lat, nie istnieją laboratoria, w których można byłoby przeprowadzać badania tej żywności.
Organizacje ekologiczne zarzucają firmom biotechnologicznym takim jak Monsanto i Pioneer wykorzystywanie krajów Europy Środkowej w charakterze „konia trojańskiego” w celu wprowadzenia genetycznie zmodyfikowanej żywności do UE. Jednak firmy te legalnie rozprowadzają tam swoje odmiany nasion od 1996 roku...
...Niektóre nowe kraje członkowskie z powodu braku odpowiednich mechanizmów kontrolnych po prostu nie wiedzą, czy w ich uprawach znajdują się genetycznie zmodyfikowane organizmy, czy nie. Niektóre testy prowadzone przez organizacje ekologiczne wykazały brak takich organizmów, natomiast inne wykazały obecność genetycznie zmodyfikowanych organizmów w ilościach znacznie przewyższających dozwolone limity ustalone przez UE...
... UE świadomie udziela pomocy krajom, które nie posiadają odpowiednich urządzeń, wspierając powstawanie laboratoriów, w których możliwe będzie wykrywanie genetycznych modyfikacji w roślinach i żywności...
... Iza Kruszewska, z organizacji ekologicznej Northern Alliance for Sustainability uważa, że przemysł biotechnologiczny próbuje wykorzystać proces rozszerzenia Unii dla wprowadzenia genetycznie zmodyfikowanych organizmów do Unii przez tylne drzwi, poprzez wywieranie nacisku na kraje takie jak Czechy oraz Polska, celem przyspieszenia rozprowadzania  genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy przed majem br...
... Geert Ritsema, z organizacji  Friends of the Earth odpowiedzialny za kampanię dotyczącą żywności genetycznie zmodyfikowanej, twierdzi, że te rozporządzenia dotyczą prawa konsumenta do wyboru między żywnością genetycznie zmodyfikowaną i niemodyfikowaną. Polska zezwoliła na uprawę zmodyfikowanej soi, lecz nie wprowadziła w życie odpowiednich rozporządzeń. Można sprzedawać, kupować i uprawiać dowolną ilość takich nasion bez obaw o oskarżenie lub wykrycie ...
... Rumunia, chcąc przypodobać się Stanom Zjednoczonym, zezwala na uprawę genetycznie zmodyfikowanych płodów na dużą skalę ...
... Pozostanie nieskażonym krajem jest kluczem do kontynuowania eksportu nasion. Węgry i Czechy są w pełni wyposażone w laboratoria do certyfikacji nasion i żywności wolnej od genetycznych modyfikacji. Większość pozostałych nowych krajów członkowskich mimo tego, iż uważa, że ich zboża są niezmodyfikowane genetycznie, nie może być tego pewnym ...

The EU is racing against time to stop genetically modified foodstuffs entering western Europe from the east after the community's enlargement on May 1, the Guardian has learned. Some of the 10 new member states have been growing GM crops for some time, but recent checks have shown that the testing facilities to monitor their spread to neighbouring crops are either flawed or non-existent. 

The biggest agricultural country in eastern Europe, Poland, which has been growing GM crops for several years, has had no testing facilities at all. 

Environmental groups accuse biotech companies such as Monsanto and Pioneer of using the former eastern bloc as a "trojan horse" to get GM products into the EU. However, these companies have been legitimately marketing their seed varieties there since 1996. 

The problem is not lack of legal regulation. The EU has ensured that all the new members have rules on GM similar to those in the rest of the community. The difficulty is enforcement. Some of the newcomers have no idea whether their crops contain GM organisms since their testing regimes are inadequate. Where tests have been carried out by green groups some samples have been clear but others found to contain GMOs well above the EU legal limit for labelling. 

The EU has recognised this as a problem and has been helping those countries without facilities to set up laboratories that can detect genetic modification in crops and foodstuffs. 

Iza Kruszewska, a researcher for the Northern Alliance for Sustainability, an environment and development group, believes that by asking countries such as the Czech Republic and Poland to permit the commercialisation of GM maize before May "the biotech industry is trying to use the enlargement process to introduce GM by the back door of EU accession". 

Beate Gminder, a spokeswoman for the health and consumer protection directorate of the European commission, disagrees. She says she is sure the problem of detection will be solved by May 1. 

Each country will be responsible for certifying its own products. 

"According to the law, all products containing GM will have to be labelled," said Ms Gminder. "If countries did not have the testing facilities or expertise to check their products they could contract the work to countries and laboratories that could do the work. I am sure everyone understands that." 

She said the rules were clear. Some GM crops had been approved in the EU. If a food product contained more than 0.9% of an approved GM crop then it would have to be clearly labelled. Products containing more than 0.5% of crops - such as GM potatoes - that were not approved in the EU would have to be labelled as containing GM ingredients. 

This second provision is an added hurdle for some of the 10 new member states because they have been growing crops not yet approved in the EU. Some of these may never be approved because they have been superseded by other varieties and have fallen out of fashion. 

Geert Ritsema, the Friends of the Earth GM campaigner for Europe, said: "These regulations are all about the consumer's right to choose whether to eat GM or not. Poland has allowed growing of GM soya but without any regulations being implemented. People can buy and sell these things and plant contaminated seed with out fear of prosecution or detection because there is no method of doing so. 

"After May 1 all edible oils will have to be labelled if they contain GM. Soya and maize oil would require a GM-free certificate. But in an unregulated country who knows whether the certificate means anything? If supermarkets want to be sure what they're selling to consumers they'll have to test the products themselves." 

Besides the internal EU rules, he said the bio-safety protocol, which EU countries had ratified, made it illegal to export and import GM seeds without prior informed consent. Because of the history of growing GM in an unregulated fashion seed from eastern Europe needed to be tested to make sure it did not contain some contamination. 

A second problem for Europe concerns some of the countries farther east, such as Ukraine, which have been growing GM potatoes since 1997, and candidate countries like Romania and Bulgaria, which wish to join the union in 2007. Romania, anxious to please the US, has grown GM crops on a large scale. Neighbouring Serbia accuses Romania of contaminating its supposedly GM-free crops as a result of grain smuggling across the border. 

This is a particularly sensitive issue for countries such as Hungary, which has taken a strong GM-free stance to protect its seed-growing industry. EU states have been increasingly turning to Hungary as a source of GM-free seed. Remaining uncontaminated is a key to this continuing export trade. Hungary, along with the Czech Republic, is fully equipped with laboratories that can certify seed and food as GM-free. Most other new member states, while believing that their grain is GM-free, have no way of being sure. 

Tony Combes, director of corporate affairs for Monsanto UK, rejected accusations of using eastern Europe as a trojan horse. He said: "Each accession country must comply with all aspects of EU rules and regulations to be full members - this includes the enforcement of product labelling in every industry. Equally, existing EU-approved GM crops may be marketed in accession countries once they have joined." 

He added: "It is more a case of the EU being used as the standard to which the accession countries have to comply." 

Special reports
GM food debate
Special report: what's wrong with our food?

Explained
03.06.2003: GM crops

May 2003 investigation
Food: the way we eat now

Useful links
GM public debate - the official site
Monsanto
Agriculture & environment biotechnology commission (government advisory body)
Agricultural Biotechnology Council

Official reports
Royal Society report on GM plants (pdf)
Parliamentary Office of Science and Technology report on GM food labelling (pdf)