ZATRUTA WODA Z KOPALNI MIEDZI
|
Wstępne dochodzenie epidemiologiczne
W związku z nagłośnionym w mediach zagrożeniem zdrowia ok. 13 tysięcy mieszkańców na terenie dolnośląskich gmin Warta Bolesławiecka i Zagrodno (powiat Bolesławiec) oraz gminy Pielgrzymka (powiat Złotoryja) zaopatrywanych przez wodociąg rozprowadzający wodę z zatopionej kopalni miedzi "Konrad" w Iwinach w dniach 29-30. kwietnia 2002r. dr Zbigniew Hałat, lekarz medycyny specjalista epidemiolog, założyciel Instytutu Wody, przeprowadził wstępne dochodzenie epidemiologiczne na terenie gminy Warta Bolesławiecka obejmujące głównie teren wsi Jurków. Celem dochodzenia było ustalenie przyczyn zachorowań wiązanych z pochodzeniem wody sprzedawanej mieszkańcom i jej cechami użytkowymi. Informacji udzieliły następujące osoby:
Wyniki wstępnego dochodzenia są następujące: Od ok. trzech miesięcy, tzn. od początków lutego 2002, u odbiorców wody pochodzącej ze złoża znajdującego się pod zatopioną kopalnią rudy miedzi w Iwinach pojawiły się zaburzenia żołądkowo-jelitowe (ból brzucha, biegunka, nudności, wymioty) oraz choroby skóry o charakterze odczynu na czynniki drażniące i uczulające, a także niedokrwistość (anemia) niepoddająca się leczeniu dietetycznemu i farmakologicznemu. Wystąpienie zachorowań było poprzedzone nagłym zmętnieniem wody wodociągowej w punktach jej poboru przez mieszkańców. W opinii właściciela ujęcia powodem nagłego zmętnienia było wymieszanie wody podziemnej pobieranej z poziomu 830 m z wodami zalewającymi kopalnię. Z prawdopodobieństwem szacowanym na 80% pewności doszło do przerwania warstwy izolacyjnej w miejscu odwiertu. Ponieważ jedyną metodą uzdatniania wody podziemnej było jej chlorowanie, do sieci przedostały się cząstki skały płonnej o składzie charakterystycznym dla skał towarzyszących rudom miedzi. W trzecim tygodniu kwietnia właściciel ujęcia zastosował napowietrzanie i filtrowanie surowca przez złoża żwirowe, uzyskując zamierzony efekt w postaci usunięcia ponadnormatywnej zawartości żelaza i manganu oraz mętności. W tym też czasie Wójt gminy Warta Bolesławiecka zalecił mieszkańcom dokonywać masowego upustu wody w celu wypłukania osadu zalegającego w sieci wodociągowej i instalacjach domowych. W dniu 29. kwietnia 2002r. o godz. 14.42 (w czasie trwania zebrania na terenie posesji pani Gajewskiej) Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bolesławcu nadesłał faksem do Wójta gminy Warta Bolesławiecka swoją decyzję z tego samego dnia, w której:
Poniżej dosłowny cytat z uzasadnienia "Mając na względzie ochronę zdrowia ludzi Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bolesławcu uznał, iż woda z wodociągu w Iwinach nie nadaje się do spożycia, natomiast ze względu na to, że woda ta nie jest zanieczyszczona mikrobiologicznie może być wykorzystywana w ograniczonym zakresie do potrzeb gospodarczych. Jednocześnie woda do celów spożywczych powinna być udostępniona ze wskazanych - przez zarządcę wodociągu tj. "Energetyka" Sp. z o. o. ul. M. Skłodowskiej-Curie 58 w Lubinie - zastępczych źródeł wody o jakości odpowiadającej normom sanitarnym". Wśród wymienionych analiz nie znalazł się wynik badania wody pobranej w dniu 14. kwietnia wykazujący zawartość ołowiu w stężeniu 0,013 mg/l, Wynik badania wody udostępniono do tylko do wglądu w Urzędzie Gminy w Warcie Bolesławieckiej (w obecności wicestarosty powiatu Bolesławiec i dziennikarza Telewizji Polskiej), lecz nie umożliwiono uzyskania kserokopii. Z tego powodu informacja dotycząca ponadnormatywnego stężenia ołowiu wymaga sprawdzenia i ewentualnej korekty. W dniu 2. maja 2002r. dr Zbigniew Hałat przeprowadził badania lekarskie mieszkańców miejscowości zaopatrywanych przez wodociąg w Iwinach pod kątem wpływu zanieczyszczeń wody na występowanie zaburzeń żołądkowo-jelitowych, chorób skóry i błon śluzowych o charakterze odczynu na czynniki drażniące i uczulające, a także na pojawianie się niedokrwistości (anemii).
|
|
"Superekspress", 7. maja 2002r. Wodę donoszą z beczkowozów Kiedy strażak jedzie do pożaru, to czystej wody nie
ma
Wodą, która leci z kranów w kilku tysiącach mieszkań
na Dolnym Śląsku, można najwyżej umyć podłogę. Pić jej nie można, bo grozi
biegunka. Lepiej się w niej też nie myć, bo skóra robi się czerwona. -
Po prostu tragedia - mówią mieszkańcy gmin Warta Bolesławiecka, Zagrodno
i Pielgrzymka.
Kilka razy dziennie zajeżdżają beczkowozy i cysterny Foto | Edyta Golisz Dolny Śląsk W sobotę w wielu domach trwały przygotowania do niedzielnych uroczystości komunijnych. - Bez wody jest strasznie. Chcę wyprawić Dawidowi przyjęcie komunijne, gotuję bigos i rosół. Wodę do gotowania noszę z beczkowozów. Obrusy kupiłam papierowe. Tych białych z materiału i tak nie wypiorę, bo zaraz zrobią się żółtobrązowe - mówi Alicja Lubiniecka. - Myjemy się w wodzie z kranu. Na skórze pojawia się drobna wysypka i zaczerwienienia, ale na szczęście szybko schodzi... Myją się w miskach Przed każdym domem we wsi stoją kanistry, wiadra, garnki i inne pojemniki na wodę. Kilka razy dziennie zajeżdżają beczkowozy i cysterny. Wtedy ludzie napełniają pojemniki. - Mąż choruje, musi pić czystą wodę. Nie wiem, co to będzie - martwi się Stanisława Pierzchalska. - To skandal, żeby w dwudziestym pierwszym wieku, w samym środku Europy, ludzie myli się w miskach, a wodę do picia nosili w wiadrach - denerwuje się Mirosław Haniszewski, wójt Warty Bolesławieckiej. Wójt powołał sztab kryzysowy. 20 osób, głównie strażaków, od rana do nocy zajmuje się dostarczaniem ludziom wody. Wożą ją w pożyczonych cysternach i swoich strażackich wozach bojowych. Gdy dwa dni temu wozy musiały jechać do pożaru, ludzie zostali bez wody. Tylko przez rok Jeszcze do niedawna ci ludzie pili czyściutką, zdrową, mineralną wodę. Jej ujęcie znajduje się w Iwinach, ponad 800 metrów pod ziemią. Kiedyś była tam kopalnia miedzi. Od stycznia ub. roku trwa zatapianie nieczynnej już kopalni. - Mądrzy profesorowie stwierdzili, że ujęcie wody zostanie zabezpieczone i proces zatapiania nie wpłynie na nie w żaden sposób - mówi wójt Haniszewski. I tak rzeczywiście było. Przez rok. Ale na początku lutego z kranów zaczęła nagle płynąć żółtobrunatna maź. Szukając przyczyn specjaliści stwierdzili, że najprawdopodobniej doszło pod ziemią do katastrofy tektonicznej. Na głębokości ujęcia przesunęły się warstwy geologiczne ziemi. Woda z ujęcia została zanieczyszczona. - Najkrócej mówiąc, z wody mineralnej zrobiła się woda kopalniana - mówi dr Zbigniew Hałat, epidemiolog z Warszawy, który badał mieszkańców. - Z wszystkimi zanieczyszczeniami i metalami ciężkimi. Spółka "Energetyka", należąca do KGHM Polska Miedź SA, która dostarcza wodę, zamontowała specjalne filtry. Woda zyskała normalny kolor, ale ludzie zaczęli skarżyć się na biegunki, bóle brzucha, swędzącą skórę. Okazało się, że filtry nie zatrzymują szkodliwych dla człowieka siarczanów. Pod koniec kwietnia inspekcja sanitarna zezwoliła na używanie wody jedynie do celów gospodarczych. Mieli pecha? Wójt Haniszewski zwolnił ludzi z opłat za wodę. Domaga się, żeby "Energetyka" jak najszybciej zamontowała urządzenia, które całkowicie uzdatnią wodę. - Jeśli sytuacja będzie się przedłużała, podam ich do sądu - zapowiada wójt. Bogusław Kantor, wiceprezes "Energetyki" zapewnia, że sprawa zostanie załatwiona tak szybko jak się da. Finalizuje rozmowy z dostawcami niezbędnych urządzeń. - Wszystko musi trochę potrwać, żeby dobrze działało - tłumaczy. - Denerwuje mnie za to połowiczna decyzja inspekcji sanitarnej. Skoro woda jest rzekomo aż taka zła, to przecież powinniśmy ją całkiem zakręcić. Przecież nie mam gwarancji, że nie wypije jej jakieś dziecko, nie trafi do szpitala, a ja nie będę miał wtedy prokuratora na głowie. Edyta Golisz |
